Ці маюць права грамадскія аб'яднанні і камерцыйныя арганізацыі праводзіць кантрольныя мерапрыемствы ў гандлевых арганізацыях?

Адказ:

Праверкі арганізацый, іх адасобленых падраздзяленняў маюць права праводзіць толькі дзяржаўныя органы i iншыя арганiзацыi, упаўнаважаныя заканадаўчымі актамі або нарматыўнымі прававымі актамі Урада Рэспублікі Беларусь на ажыццяўленне кантролю (нагляду) за дзейнасцю правяраемых суб'ектаў і ўключаныя ў пералік кантралюючых (наглядных) органаў з указаннем сфер кантрольнай (нагляднай) дзейнасці, зацверджаны Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 16 кастрычніка 2009 г. № 510 «Аб удасканаленні кантрольнай (нагляднай) в еятельности ў Рэспубліцы Беларусь».

Пунктам 5 названага Указа прадугледжана прамая забарона на правядзенне грамадскага кантролю камерцыйнымі арганізацыямі і грамадскімі аб'яднаннямі, за выключэннем прафсаюзаў.

У шэрагу выпадкаў дзейнасць ілжэкантралёроаў ажыццяўляецца з ужываннем супрацьпраўных метадаў: пад выглядам абароны правоў спажыўцоў запалохваюць прадаўцоў несуразмернымі штрафамі і прымушаюць прадаўцоў заключаць дагаворы на наведванне парушальнікамі платных семінараў.

Гандлёвыя арганізацыі прымаюць рашэнне аб заключэнні падобнага роду здзелак дзеля ўтойвання парушэнняў. Такія дзеянні і іх матывацыя па сваёй прыродзе супрацьпраўныя.

Часцяком суб'екты гандлю тлумачаць, што пагаджаюцца на такія здзелкі з прычыны высокага памеру штрафу за пратэрмінаваны тавар (які больш кошту навучальнага семінара).

Аднак варта адзначыць, што згодна з артыкулам 12.17 Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях:

парушэнне правілаў гандлю цягне накладанне штрафу ў памеры да 10 базавых велічынь; паўторнае парушэнне правілаў гандлю на працягу аднаго года з часу ўстанаўлення першага парушэнні - ад 10 да 30 базавых велічынь;

за продаж пратэрмінаванага тавару прадугледжаны штраф у памеры да 500 базавых велічынь.

Пры гэтым, пунктам 1 Дэкрэта Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 23 лістапада 2017 г. № 7 «Аб развіцці прадпрымальніцтва» устаноўлена, што прыняцце рашэння аб прыцягненні да адміністрацыйнай адказнасці павінна грунтавацца на прынцыпах адпаведнасці пакарання характару здзейсненага суб'ектам гаспадарання правапарушэння і насталым у выніку яго здзяйснення наступстваў .

Такім чынам, дзяржавай прынятыя меры па выключэнні падстаў для дзейнасці ілжэкантралёраў.

Спыніць практыку навязвання суб'ектам гандлю платных адукацыйных паслуг у абмен на ўтойванне інфармацыі аб выяўленых у гандлёвых аб'ектах парушэннях гандлёвыя арганізацыі ў стане самастойна, спыніўшы набыццё такіх паслуг і наладзіўшы належны ўнутраны кантроль за выкананнем работнікамі патрабаванняў заканадаўства аб гандлі і абароне правоў спажыўцоў.

Пры гэтым МАРГ звяртае ўвагу гандлёвых арганізацый на неабходнасць забеспячэння асноватворнага права спажыўцоў на якасць і бяспеку тавару.